10 điều phải chấp nhận nếu làm ngành IT.

"Dương thịnh âm suy", thường xuyên bị
stress, lương tăng chậm, dễ phải lấy người cùng nghề... là những thực
tế bạn phải đối mặt nếu muốn theo đuổi nghề IT.
Dưới đây là 10 thống kê vui những "nguy cơ" tiềm ẩn trong ngành IT
mà bạn có thể phải đối mặt nếu quyết tâm theo đuổi nghề này, thông qua
con mắt của một blogger làm trong nghề.


1. Ở những ngành khác thì nữ vừa nhiều vừa xinh đẹp, ngành IT thì ngược lại


Điều này ai đã và đang học CNTT ở các trường ĐH đều biết rồi. Không
riêng gì trong ngành CNTT mà những ngành kỹ thuật, số lượng nữ giới
cũng rất thấp. Tuy nhiên so với các ngành như cơ khí, điện tử thì tỉ lệ
nữ giới học CNTT cũng còn khá cao. Nhưng khi học xong và đi làm, tỉ lệ
nữ giới làm lập trình lại càng giảm, đa số các bạn ấy làm QC, DB, BA… Ở
nhóm tôi khoảng 20 người chỉ có mỗi 2 dev, 2 QC là nữ, còn lại toàn
"đực rựa". Tuy nhiên điều an ủi là trong công ty vẫn có nhiều chị em
xinh lắm, nhưng không làm ở bộ phận lập trình. Thiếu thốn này thường
dẫn đến điều thứ hai.

2. Xác suất phải lập gia đình với người cùng ngành rất cao
Nghe có vẻ như hơi mâu thuẫn, đã ít nữ thì làm sao xác suất này cao
được. Thế nhưng với những người làm IT thì kể từ lúc đi làm thường nhìn
máy tính nhiều hơn giao tiếp với ngưòi thật nên sẽ ăn nói kém, giao
tiếp kém, cơ hội gặp phụ nữ khác ngành cũng ít hơn người làm ở ngành
khác nên trời kêu ai nấy dạ. Tuy nhiên chúng ta thường quen nửa cuộc
đời của mình từ trong trường ĐH hoặc ở nơi làm việc nên điều này có thể
cũng đúng với những người làm ở các ngành khác. Dù những người làm ở
ngành IT chúng ta thường được cái thông minh, nhưng hai người thông
minh thì sinh con ra chưa chắc thông minh nên đây cũng là một hiểm họa
tiềm tàng. Hơn nữa, hai người cùng ngành IT giờ gặp nhau ngoài nói
chuyện bug, code thì chán chết. Phải chi chàng kể chuyện bug, nàng hỏi
bug là gì hở anh thì có phải thú vị hơn biết bao.


3. Bạn sẽ bị yếu đi
Điều này không có gì phải bàn cãi. Thứ nhất ngồi nhiều… thì bụng và
mông sẽ to. Bụng càng to càng khó làm... nhiều thứ và tuổi thọ giảm.
Ngồi nhiều còn có thể gây ra nhiều bệnh tế nhị khác. Ngoài hai bệnh
đằng trước và đằng sau thì còn bệnh ở mắt do nhìn quá nhiều. Đa số
người làm IT xung quanh ta đều bị cận thị. Gõ máy tính thường xuyên sẽ
ảnh hưởng đến tim, rê chuột thường xuyên sẽ thoái hóa cổ tay. Ngoài ra
cột sống sẽ bị chai hoặc mọc gai do tật ngồi nhiều hơn đứng của công
việc này.
Ngoài ra, người làm IT thường có thói quen làm việc, sinh hoạt ban đêm.
Cái giờ đáng lẽ những người ở những ngành khác làm cái việc mà ai cũng
biết là việc gì thì người trong ngành IT lại gõ gõ, click click và
thường gây ra bệnh đau bao tử. Tay chân ít hoạt động nên con người
thường cảm thấy mỏi mệt, lười vận động, thậm chí cả lười tắm nên đừng
thắc mắc tại sao một số SV ngành IT thường ở dơ. Nói chung làm cái nghề
này nếu ko chịu sinh hoạt… điều độ thì đừng mong thọ.


4. Bạn sẽ thường xuyên bị làm phiền bởi người quen
Đây là một trong những điều tệ hại và khó chịu nhất bạn sẽ gặp phải.
Những người quen của bạn: bạn bè, bà con, cô dì chú bác, bạn của ba của
mẹ sẽ gọi điện nhờ bạn giúp khi họ không nghe nhạc được, máy khởi động
chậm, không thấy webcam, không biết đưa hình lên blog. Kiểu hỗ trợ kỹ
thuật miễn phí này nên cẩn thận vì nó sẽ thường xuyên lặp đi lặp lại.
Một số trường hợp bạn sẽ được trả công nhưng theo tôi, bạn chẳng cần số
tiền chả đáng đổ xăng đó làm gì so với thời gian phải chạy đi chạy lại.
Đa số người nhờ bạn giúp sẽ mong muốn được hỗ trợ miễn phí và tôi chắc
chúng ta sẽ không vui gì về điều đó. Vì vậy hãy tập nói không khi có
thể.


5. Bạn sẽ phải thường xuyên về trễ mà không được trả tiền
Đặc thù của ngành IT là công việc thường không thể tính chính xác bằng
giờ. Có nghĩa là không phải cứ một lượng thời gian nào đó thì sẽ làm
xong một công việc. Thường chúng ta sẽ phải ở lại thêm 1 giờ, 2 giờ để
làm nốt công việc của mình nếu bạn là người có trách nhiệm. Nhưng dù có
trách nhiệm hay không thì khi công việc chưa xong mà đã gần đến
deadline thì bạn vẫn phải ở lại để hoàn thành những gì còn dở dang, tất
nhiên không có xu nào cả.


6. Bạn sẽ thường xuyên bị stress
Khi làm việc với những project lớn nhiều người, công việc sẽ theo flow
rõ ràng, bạn làm, người khác test, manager gí, và khi đến những ngày
cuối cùng là lúc bạn làm việc nhiều nhất. Phải suy nghĩ nhiều, cơ thể
mệt mỏi, thiếu ngủ cộng với căng thẳng khi làm việc sẽ khiến nhiều
người bị stress. Theo một số điều tra, thủ phạm gây stress nhiều nhất
là email. Khi phải đọc khoảng 100 email một ngày thì người hiền lành
cũng trở nên gắt gỏng. Bởi vậy những người làm IT thường hay khó chịu
đột xuất.


7. Lương bạn sẽ tăng rất chậm
Làm IT lương khởi điểm sẽ khá cao so với một số ngành nhưng tốc độ tăng
sẽ chậm và ít đột biến. Thường người làm IT sẽ giải quyết nhu cầu tăng
lương bằng cách nhảy sang công ty khác. Cho nên những bạn sinh viên mới
ra trường nên tìm một công ty có lương khởi điểm khá tốt, vì thông
thường chu kỳ tăng lương sẽ là từng năm và khi lạm phát hai chữ số mà
tăng lương dưới 15% cộng với trả lương bằng tiền Việt thì hơi bị đuối.
Tốt nhất nên tìm hiểu những anh chị đi trước hoặc xác định mục tiêu của
mình để tìm hướng đi khác vì làm lập trình chay khó làm giàu lắm.


8. Không phải lúc nào cũng được làm công việc ưa thích
Bạn từng nghĩ sẽ áp dụng những kỹ thuật tiên tiến nhất của các ngôn ngữ
lập trình hiện đại, sẽ học hỏi những công nghệ mới nhất và làm việc với
những chuyên gia đầy kinh nghiệm trong lĩnh vực CNTT nhưng thường không
phải như vậy. Ở những công ty càng lớn càng có những project kỳ lạ kiểu
như chuyển nguyên một chương trình từ VB6 sang C#, hoặc từ một ngôn ngữ
rất cổ xưa sang C#.
Tuy đòi hỏi kiến thức lập trình trên hai ngôn ngữ, khả năng đọc hiểu
code nhưng nói chung công việc như vậy khá nhàm chán và tôi nghĩ chẳng
ai muốn theo đuổi lâu dài. Đối với những project lớn thì chi phí công
nghệ mới là một trong những vấn đề quan tâm của khách hàng. Bạn muốn sử
dụng SQL 2005 nhưng khách hàng sẽ nói “No” khi họ đã có licence cho SQL
2000 và không muốn bỏ tiền mua thứ mới. Bạn muốn sử dụng ASP.NET để làm
website cho khách hàng nhưng họ cho rằng PHP sẽ rẻ hơn vì không tốn
nhiều licence cho máy chủ WINDOWS. Bạn muốn dùng ORM tool để tiết kiệm
thời gian lập trình nhưng khách hàng nhất quyết bạn phải dùng Store
Procedure và viết code gọi bằng C# vì làm vậy nhanh hơn 30 milisecond
khi gọi 10.000 query. Nói chung khách hàng là thượng đế và chúng ta
phải nghe theo.


9. Khi nhảy việc cũng không đơn giản, có khi phải bắt đầu lại từ đầu
Lương bạn hiện không cao trong khi lương tụi bạn đã gấp hai mình. Đề
nghị sếp tăng lương thì sao, liệu sếp có chịu tăng cho mình gấp rưỡi
không chứ đừng nói gấp hai. Tại sao không nhảy việc khi vừa có thể có
lương cao hơn lại có thể học hỏi nhiều cái mới và làm quen nhiều con
người mới. Nhưng khi nhảy việc là lúc bạn phải chấp nhận làm lại từ
đầu. Có thể bạn có nhiều kinh nghiệm từ công ty cũ nhưng sang môi
trường mới sẽ không có đất để dụng võ. Và khi chưa biết gì hết thì bạn
sẽ là một newbie (dân tay mơ) và chấp nhận làm lại từ con số không. Vì
vậy, theo tôi, nếu tìm được công việc mới lương gấp rưỡi trở lên thì
hãy nhảy, còn không ở lại cho lành và chờ thời cơ.


10. Rất khó để tự kinh doanh riêng về IT
Tỉ lệ thất bại cao của các công ty IT mới thành lập đã nói lên điều
này. Nếu bạn làm IT khi muốn mở một công ty làm phần mềm thì rất khó.
Một trong những khó khăn lớn nhất là sự cạnh tranh. Bạn sẽ khó kiếm
được project từ những khách hàng lớn khi công ty của bạn chưa hề có tên
tuổi hoặc không có công ty mẹ đỡ đầu. Nếu chấp nhận làm dự án nhỏ thì
có vô khối công ty đã làm như vậy. Những công ty may mắn sống sót nhờ
vào dạng những project nhỏ này họ có thể thực hiện website trong một
tuần nhờ tái sử dụng những cái đã có từ project cũ và chúng ta sẽ khó
cạnh tranh mỗi khi kinh nghiệm tổ chức và kinh doanh là con số 0. Giỏi
lập trình không có nghĩa là giỏi quản lý, và càng không có nghĩa là
giỏi kinh doanh nên làm công ty về IT không hề đơn giản. Và khi không
có project nào trong khi phải nuôi đội quân cỡ năm người, cộng với trả
tiền điện, tiền mặt bằng trong ba tháng là bạn phải nghĩ đến chuyện
giải tán.
Đó là 10 trong khá nhiều những khó khăn, thiệt thòi, gian khổ của ngành
IT. Làm IT không đơn giản và không sướng chút nào, càng không dễ làm
giàu. Thế nên những ai nghĩ làm IT sướng và lương cao thì nên xem lại
và cân nhắc nếu như đang chọn nghề cho mình. Đây là những ý kiến chủ
quan của tôi, có thể có nhiều ý kiến trái ngược và bổ sung khác nên rất
mong được sự chia sẻ từ các bạn. Mọi comment khen ngợi, chửi bới đều
hoan nghênh.